انواع بالابر

بالابر چيست ؟ ساده ترين تعريفي که از اين وسيله ميتوان ارائه کرد اينست :

وسيله ايست که جهت بالا بردن افراد و تجهيزات و رساندن به ارتفاعي مشخص جهت کار در آن ارتفاع استفاده مي شود .  البته بايد توجه داشت که آسانسور، ليفتراک و جرثقيل با بالابر تفاوت دارند و در دسته بندي انواع بالابر جايگاهي ندارند.

بالابر ها هم داراي شکل و اندازه هاي گوناگوني هستند و داراي مکانزم هاي مختلفي هستند. مکانيزم بالابري روي عملکرد ، شکل و اندازه و ظرفيت دستگاه تاثير مي گذارد . از انواع مکانيزم هاي بالابري مي توان به مکانيزم هاي هيدروليکي – زنجيري – کابلي اشاره کرد . در بالابر هيدروليکي مکانيزم بالابري توسط مدار هيدروليک و انتقال نيرو توسط سيال تحت فشار تامين مي گردد .در مکانيزم هاي زنجيري و کابلي نيروي بالابري توسط وينچ برقي يا دستي تامين مي شود . شايان ذکر است که قيمت بالابر هيدروليکي نسبت به  انواع ديگر قيمت بالاتري دارند و عملکرد و کارايي و همچنين ايمني آنها نيز بيشتر است .

به طور کلي بالابر ها بر اساس قابليت حرکتي آنها ( قابليت جابجا شدن ) دسته بندي مي شوند . اين دسته بندي شامل دو دسته مي شود .

    بالابر هاي ثابت (Fixed Platform)

همانطور که از نام آنها مشخص است اين بالابر ها در محل خود ثابت هستند و قابل جابجا شدن نيستند . از اين نوع بالابر ها در انبار هاي مختلف – خطوط توليد کارخانجات و داخل ساختمان ها استفاده مي گردد. اگر به کارواش و تعميرگاه هاي خودرو مراجعه کرده باشيد حتما يک نمونه از اين بالابر هاي ثابت را ديده ايد .  بالابر هاي ثابت و بالابر خانگي داراي مکانيزم هاي مختلفي از جمله هيدروليکي ، آکاردئوني ، مفصلي ، کابلي و زنجيري باشند .

دسته بندي بالابر هاي ثابت به صورت زير است :

الف ) بالابر هاي ثابت نوع آکاردئوني (Fixed Scissor Lifts)

در اين نوع بالابر ثابت که شبيه يک آکاردئون يا قيچي عمل مي کند بازوهاي بالابر توسط يک جک از هم باز شده و به ارتفاع مورد نظر مي رسد . از ويژگي هاي بارز اين نوع بالابر مي توان به قدرت و ظرفيت زياد و همچنين ايمني بالاي آن اشاره کرد .

ب) بالابر هاي ثابت زنجيري و کابلي

نيروي مورد نياز حرکت اين نوع بالابر توسط يک موتور يا وينچ تامين مي شود . وينچ کابل و زنجير مثصل به سبد بالابر را را بالا و پايين مي کند .امنيت اين بالابر کم است . بازرسي مداوم اين نوع بالابر ثابت بسيار ضروري است تا از وقوع حوادث جلوگيري شود.

ج) بالابر هاي ثابت هيدروليکي زنجيري و کابلي

در اين نمونه چرخ زنجير و يا قرقره کابل توسط جک هيدروليک نيمي از کورس حرکت را  طي کرده و نيرو توسط زنجير يا کابل به ميز کار انتقال پيدا مي‌کند و کل مسير را طي مي‌نمايد. کاربرد اين نوع بالابر هم در زمينه حمل بار مي باشد.

د) بالابر هاي ثابت جک مستقيم

اين نمونه از بالابر در کارواش ها و تعمير گاه هاي اتومبيل کاربرد فراوان دارد و اکثر مردم با آن اشنا هستند. يک جک به طور مستقيم به ميز کار متصل است و آن را بالا و پايين مي کند .

    بالابر هاي متحرک و جابجا شونده (Aerial Work Platform)

اين نوع براي استفاده افراد طراحي شده اند و قابليت جابجايي از نقطه اي به نقطه ديگر را دارند. برخي مدل هاي آن ( بالابر هاي پشت خودرويي ) قابليت جابجايي بين مسافت هاي طولاني را نيز دارند. از کاربرد هاي اين نوع بالابر  مي توان به کار در ارتفاع ساختمان ها – کار در خطوط برق – آتش نشاني و … اشاره نمود.  بالابر هاي متحرک به دو دسته کلي تقسيم مي شوند :

الف ) بالابر هاي متحرک با دسترسي عمودي

اين نوع بالابر فقط به صورت عمودي بالاو پايين مي رود و هيچ گونه حرکت افقي را ايجاد نمي کند و براي کار بايستي دقيقا زير محل کار قرار گيرند . يک نمونه متداول از اين نوع بالابر مدل هيدروليکي آکاردئوني است .

بالابر آکاردئونيب)بالابر هاي متحرک با دسترسي عمودي و افقي

اين نوع بالابر توانايي ايجاد دسترسي عمودي و افقي را دارا مي باشد و در اصطلاح به آن بوم ليفت (Boom Lift) گفته مي شود . برخي از اين مدل به صورت خود کشنده هستند و برخي هم به صورت بالابر پشت خودرويي ( پشت کاميوني – پشت نيساني ) مي باشند . برخي هم به صورت قابل يدک به بازار عرضه مي شوند.  مکانيزم اين نوع بالابر ها هيدروليکي است و داراي ايمني بسيار زيادي هستند. بالابر هاي سيار داراي انواع آکاردئوني – مفصلي – تلسکوپي – مفصلي تلسکوپي ارائه مي شوند که هر کدام داراي خصوصيات و مزايا و معايبي است .

دسته بندي بالابر ها از نظر نوع مکانيزم بالابري

    بالابر هيدروليکي : در اين نوع مکانيزم بالابري توسط جک و مدار هيدروليک تامين مي گردد. براي آشنايي کامل با اين نوع به برگه بالابر هيدروليکي مراجعه کنيد .
    بالابر زنجيري : حرکت اين نوع بالابر و وسيله وينچ و زنجير مي باشد . براي ايمني بيشتر اين نوع بالابر ها از زنجير هاي دوبل و ترمزهاي ضد سقوط استفاده مي شود ، با اين حال ايمني نوع از مدل هاي هيدروليکي به مراتب پايين تر است و توصيه مي شود به عنوان بالابر نفري استفاده نشود.
    بالابر کابلي : در اين مدل از وينچ و کابل براي بالابر رفتن استفاده ميشود . براي ايمني بيشتر از کابل هاي دوبل و ترمزهاي ضد سقوط استفاده مي شود. امنيت اين بالابر بسيار پايين است .

انواع بالابر نفر

    بالابر هاي آکاردئوني يا قيچي (Scissor lift)

اين نوع بالابر هاي داراي کاربرد هاي فراواني از قبيل استفاده در صنعت ، خدمات عمومي ، کار در ارتفاع ساختمان ها ، صنايع هواپيمايي مي باشند . ارتفاع کاري اين بالابر ها با توجه به نياز مشتري از 3 متر الي حدود 35 متر مي باشد.  ويژگي بارز اين بالابر ها ظرفيت بالاي آنها در مقايسه با ديگر بالابر هاي نفر مي باشد که در برخي موارد به بيش از يک تن هم مي رسد. از ديگر شاخصه هاي اين مدل امنيت بالاي آن مي باشد .

    بالابر هاي تلسکوپي (Telescoping Boom Lift) : در اين مدل بوم ها به مانند يک تلسکوپ به وسيله جک هاي هيدروليکي از درون يکديگر باز مي شوند. ابن نوع بالابر براي کار و فعاليت در فضاهاي باز و بدون مانع بسيار مناسب مي باشد . همچنين ارتفاع کاري بيشتري را نيز براي اپراتور فراهم مي سازد. بالابر تلسکوپي پايداري و ثبات بسيار خوبي نيز دارند .

 

بالابر تلسکوپي

    بالابر مفصلي (articulating boom lift)  . اين نمونه از بالابر ها داراي چند بازو يا بوم بوده که لولا يا مفصل به اپراتور اين امکان را ميدهد از بين موانع مختلف عبور کرده و همچنين به نقاط کور دسترسي پيدا کند . اين محصولات چند منظوره براي دسترسي جاهاي تنگ و دشوار بسيار مناسب هستند . اين نمونه از بالابر ها در جهان به Z سيستم نيز معروف هستند .

 

    بالابر مفصليبالابر مفصلي تلسکوپي : اين نوع بالابر ترکيبي از دو مکانيزم تلسکوپي و مفصلي مي باشد . بوم هاي اين مدل به صورت مفصلي و تلسکوپي باز مي شوند و قدرت مانور بالاي را براي اپراتور فراهم مي کنند و به راحتي مي توانند از موانع عبور کنند.

    بالابر تلسکوپي مفصليبالابر هاي پشت خودرويي (Truck Mounted Platform) .چنانچه هر کدام از مکانيزم هاي آکاردئوني – مفصلي – تلسکوپي روي کاميون يا وانت نصب شود بالابر پشت خودرويي توليد ميگردد. در بالابر هاي پشت خودرويي نيروي مورد نياز از طريق مدار هيدروليک و پمپ T.O  که به بغل گيربکس خودروي حامل متصل ميشود تامين ميگردد.با توجه به ارتفاع کاري مي توان بالابر را روي خودروي نيسان ( بالابر نيساني ) و روي کاميون نصب کرد. در حال حاضر بالابر نيساني 14 متري در کشور توليد مي شود. بلندترين بالابر جهان مي تواند به ارتفاع 112 متري دسترسي پيدا کند.
    بالابر قابل يدک : اين نمونه به صورت يدک به کاميون و يا وانت متصل مي شود و ميتوان آنرا به مناطق مختلف جابجا کرد .و در هر محيطي قابل استفاده مي باشد. نيروي آن ها توسط موتور الکتريکي – ديزلي – بنزيني و  يا هيبريدي تامين مي شود.
    بالابر هاي عنکبوتي (Spider Lift) ويژگي بارز اين نوع بالابر چابکي و قابليتجابجايي آن در هر مکاني است . زماني که اين بالابر بسته باشد داراي عرض و ارتفاع بسيار کمي ميشود. به کمک جک هاي جانبي مي تواند در سطوحي با شيب حدود 40 درجه ايستايي داشته باشد.

منبع: khdco